Przewóz kabotażowy to szczególny rodzaj transportu drogowego, z którego korzystają przewoźnicy świadczący usługi międzynarodowe. Mimo niedawnych nowelizacji prawnych nadal jest sposobem na optymalizację tras, kosztów i całego procesu logistycznego. Dzisiaj dowiesz się, czym charakteryzuje się przewóz kabotażowy. Poznasz zasady obowiązujące w kabotażu i przekonasz się o jego zaletach dla środowiska i biznesów TSL.
Na czym polega kabotaż?
Według definicji kabotaż to przewóz towarów między dwoma punktami na obszarze tego samego państwa z użyciem pojazdu zarejestrowanego w innym kraju. Przykład? Wyobraź sobie, że chcesz przetransportować produkty zamówione u niemieckiego producenta do innego punktu w Niemczech, np. magazynu. Zlecasz przewóz polskiej firmie spedycyjnej. Ta może powierzyć przewóz Twoich produktów swojemu kierowcy, który jest już na terytorium Niemiec. Jeśli rozładował towar z przewozu międzynarodowego (na trasie Polska-Niemcy), może np. w drodze powrotnej do kraju przewieźć Twoje towary w ramach kabotażu.
Czym charakteryzuje się przewóz kabotażowy?
- Transport kabotażowy to usługa tymczasowa.
- Przewoźnik, dokonujący transportu kabotażowego pojazdami o dopuszczalnej masie całkowitej od 2,5 do 3,5 tony musi posiadać licencję wspólnotową (uprawnienie do wykonywania międzynarodowego przewozu drogowego). Z kolei prawo zobowiązuje kierowcę transportu kabotażowego, który jest obywatelem państwa spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego do posiadania świadectwa kierowcy.
- Przewóz kabotażowy rozpoczyna się po transporcie międzynarodowym. Wróćmy na chwilę do naszego przykładu. Ciężarówka, jadąca z Polski, by przetransportować Twoje produkty na terenie Niemiec, nie może być pusta. Powinna przewozić towar do Niemiec, zanim będzie wykorzystana do realizacji Twojego zlecenia. Przy tym warto zaznaczyć, że sam przewóz produktów z Polski do Niemiec to transport międzynarodowy, nie kabotaż. Ten odbywa się dopiero po całkowitym lub częściowym rozładunku towarów przywiezionych z Polski.
- Kabotaż jest realizowany przez ten sam pojazd, który wykonywał transport międzynarodowy.
- Jednym z najważniejszych ograniczeń jest ilość przewozów możliwych do wykonania w ramach kabotażu po jednym transporcie międzynarodowym. Taki kabotaż może odbyć się maksymalnie trzy razy w jednym państwie. Przy czym ostatni rozładunek powinien odbyć się w ciągu 7 dni od chwili rozładowania ciężarówki z transportu międzynarodowego (np. z Polski do Niemiec).
- Ładunki przewozów kabotażowych nie mogą być przedmiotem handlu zagranicznego czy spedycji międzynarodowej.
Rodzaje przewozu kabotażowego
Ze względu na miejsce realizacji transportu kabotażowego możliwy jest:
- transport kabotażowy w kraju Unii Europejskiej, w którym nastąpił rozładunek przewozu międzynarodowego,
- kabotaż w innych państwach członkowskich UE niż kraj rozładunku międzynarodowego. W tym przypadku możliwy jest jeden transport kabotażowy w kraju sąsiadującym, który musi odbyć się w ciągu trzech dni od daty wjazdu na terytorium danego państwa.
Jakie dokumenty są potrzebne do transportu kabotażowego?
Przewoźnik powinien mieć kompletne dokumenty, uprawniające go do wykonania transportu międzynarodowego i kabotażowego, czyli:
- międzynarodowy list przewozowy,
- konosament dla każdego przewozu kabotażowego.
Transport kabotażowy — zalety
Kabotaż służy przede wszystkim optymalizacji całego procesu dostawy i minimalizowaniu kosztów transportu. Dzięki tej formie przewozu możliwe jest zniwelowanie tzw. pustych przebiegów, czyli kursów bez ładunku. Przewoźnik może podjąć dodatkowy przewóz kabotażowy np. w drodze powrotnej do kraju, w którym ma siedzibę. Wpływa to na lepsze zarządzanie czasem pracy kierowcy i (co szczególnie ważne) ograniczenie negatywnego wpływu branży TSL na środowisko naturalne, poprzez zmniejszenie emisji dwutlenku węgla. Możliwość ograniczenia kosztów związanych z przewozem międzynarodowym wpływa także na konkurencyjną cenę, jaką przewoźnik może zaoferować klientom.
Przewóz kabotażowy a transport kombinowany
Zanim przedstawimy związek transportu kabotażowego z kombinowanym, wytłumaczymy Ci, czym jest ten drugi. Transport kombinowany ma miejsce, kiedy przewóz towarów wymaga zastosowania kilku środków transportu. Ostatnią lub pierwszą część transportu kombinowanego (nieprzekraczającą 150 km) stanowi transport drogowy, który od lutego 2022 może być traktowany na zasadach podobnych do kabotażu. Te z kolei mogą różnić się w zależności od przepisów obowiązujących w państwie UE, na którego terytorium odbywa się transport kombinowany.
Regulacje prawne transportu kabotażowego i możliwe kary
Kabotaż w Unii Europejskiej reguluje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1072/2009 z dnia 21 października 2009 r. Zgodnie z rozporządzeniem, za naruszenie przepisów europejskich dotyczących kabotażu grozi m.in.:
- grzywna,
- odebranie licencji wspólnotowej,
- zawieszenie lub odebranie świadectwa kierowcy.
Warto pamiętać, że dopełnieniem unijnych przepisów są regulacje poszczególnych państw członkowskich. Za ich naruszenie lub nielegalny kabotaż grożą surowe kary. Jednym z najpopularniejszych kierunków transportowych w Polsce są Niemcy, a to właśnie tam np. uchybienia w dokumentacji skutkują grzywną nie tylko dla firmy transportowej, ale i dla samego kierowcy. Z kolei we Francji inspekcja drogowa może zatrzymać samochód do czasu wyjaśnienia podejrzenia złamania przepisów. W skrajnych przypadkach firma transportowa może dostać zakaz kabotażu na terenie Francji.
Nowe przepisy kabotażowe — o czym pamiętać?
Od 21 lutego 2022 roku obowiązują nowe zasady transportu kabotażowego. Regulują je przepisy Pakietu Mobilności, które mówią, że:
- nie można wykonywać przewozów kabotażowych tym samym pojazdem w tym samym państwie członkowskim Unii Europejskiej przez 4 dni od zakończenia w nim kabotażu,
- po dopuszczonych prawnie trzech przewozach kabotażowych musi nastąpić 4-dniowa przerwa (cooling-off period), udokumentowana przez przewoźnika np. listem przewozowym.